Author: admin

Хурдны хайрцгийн тос нь араа дискүүдийг тослох болон тэдгээрийн найдвартай ажиллагааг хангаснаар араа шилжилт дуу багатай, зөөлөн шилжих боломжийг бүрдүүлдэг. Замын нөхцөл байдлаас шалтгаалж автомашинд тохирсон хөдлөх хүч шаардагдах бөгөөд кроп нь араагаар дамжуулан эргэх хүчийг зохицуулна. Бага хурдтай явахад хүнд араа шаардагдана хурд нэмэх тусам хөнгөн араа руу шилжинэ.

Автомашины хурдны хайрцаг нь дотроо “Механик” болон “Автомат” гэсэн 2 төрөл байдаг.

Механик кроптой бол арааг консоор дамжуулан салгаж шилжүүлнэ. Хөдөлж эхлэхдээ нэгдүгээр араанд залгаж улмаар хөнгөн араа руугаа шилжүүлнэ.

Автомат кроп нь конс гишгэх, араа солих зэрэг ажлыг таны өмнөөс хийнэ. Та замаа хараад жолоодох л үлдэнэ. Олон төрлийн мэдрэгч, соленоид хавхлагууд, гидрийн хүч болон компьютерын удирдлагаар дамжуулагдаж замын нөхцөл байдал автомашины хурданд тохирох арааг залгаж шилжүүлнэ.  

Энэхүү 2 төрлийн хурдны хайрцагт өөр төрлийн тос ашиглана.  

Автомашин асах, явах болон огцом хурдлах үед хөдөлгүүрт маш өндөр эргэлт үүсэж байдаг тул хөдөлгүүрийн тос нь тослох, хөргөх, цэвэрлэх, хөдөлгүүрийг элэгдлээс хамгаалах гэх мэт үүрэг гүйцэтгэнэ. Хөдөлгүүрийн ажиллах явцад үүсэх тортог болон бусад хаягдлыг тосноос ялгаж хөдөлгүүрт шаардагдах тодорхой даралт бүхий тосны хэрэгцээг зохицуулж, хөдөлгүүрийг гэмтээж болзошгүй тоосонцрыг шүүдэг элемент, оруулах, гарах хавхлагаас бүрдэнэ. 

Сайн чанарын тосны шүүр хэрэглэх нь:

• Тосыг жигд тараана
• Хөдөлгүүрийн насжилтыг уртасгаж элэгдэлтээс хамгаалах
• Бохирдыг дээд зэргээр шүүх

Дуураймал болон зориулалтын бус шүүр хэрэглэснээс автомашины гол цөм болсон хөдөлгүүрт эвдрэл гарч, эдэлгээ богиносно. 

Асаалтын очлуур нь хийцийн хувьд металл болон шаазанг холбосон энгийн зүйл мэт боловч хөдөлгүүрийн үйл ажиллагааны маш чухал эд анги юм. Очлуурын үндсэн үүрэг нь агаар түлшний холимогийг тэслэх зориулалтаар асаах оч хаях үүрэгтэй 2000-2500 хэм хүртэлх халуунд, 20000-30000 вольт өндөр хүчдэлийг хүлээн авч, 50кг/см2 даралтыг тэсвэрлэж хөлгүүрийн түлш болон гадагшилж буй хийн нөлөөллөөс үүсэх химийн коррозийн нөхцөлд ажилладаг. Энэхүү шаталтаас үүсэх энерги нь хөдөлгүүрийг эргэлтэнд оруулан автомашиныг хөдөлгөх нөхцлийг бүрдүүлдэг. Автомашины хөдөлгүүрийн багтаамжаас хамаарч дөрвөөс найман очлууртай байдаг. 

Баталгаат очлуур дараах давуу талтай:  

• Түргэн шуурхай асалт

Баталгаат очлуур нь хурдан асах нөхцөлийг бүрдүүлж жигд хурд авах, шатахууныг бүрэн гүйцэт зарцуулах боломжтой.  

• Бусад цахилгаан төхөөрөмжүүдийн элэгдэлтээс хамгаалах 

Хүчтэй цахилгаан гүйдэл нь очлуураар дамждаг тул муудсан эсвэл чанаргүй очлуур нь бусад цахилгааны хэсгүүдыг доголдуулах эрсдэлтэй байдаг. Баталгаат очлуур нь бусад цахилгаан эд ангиудыг гэмтээхээс сэргийлдэг функцтэй хийгддэг.

ДАВХАР ПЛАТИНУМ ОЧЛУУР 

• Газардуулах болон үзүүрт байрлах платинум электродуудтай нь элэгдлийг багасгах ба 100,000км хүртэл ашиглах заалттай. 
• Никел болон иридиум агуулснаар илүү бат бөх байх ба эдэлгээ удаантай, хайлштай учир хагарал гарах нь бага. 

ИРИДИУМ ОЧЛУУР 

• Жижиг хэмжээтэй голын электрод нь илүү сайн оч хаях чадвартай. 
• Иридиум нь платинум материалаас илүү сайн чанарын материал юм. Хайлах температур нь платинумаас ойролцоогоор 1200°F (648°C)-р өндөр байдаг.

Иридиум очлуур нь энгийн очлуураас илүү удаан ашиглагддагаараа давуу талтай.

САЛОНЫ АГААР ШҮҮГЧ

Салоны агаар шүүгч нь агаарт байгаа бохирдол, тоосжилт болон ургамлын янз бүрийн тоосжилт гэх мэт нүдэнд харагдахгүй тоосыг автомашины салон руу орхоос хамгаалж шүүх зориулалттай ба жолооч болон зорчигчдод эрүүл, тав тухтай зорчих орчныг бүрдүүлж өгөх чухал үүрэгтэй.  

Сайн чанарын нүүрсэн салоны агаар шүүгчийн давуу тал: 

• Хурц үнэрийг багасгах, салонд орж ирэх агаарын бохирдлыг багасгаж, хорт хийг (нүүрстөрөгчийн исэл, нүүрсхүчлийн хий, азотын исэл г.м) шүүх зарчмаар нүүрсийг холин оруулсан. 
• Нүүрсэн давхарга нь нүдэнд харагдахгүй тоосонцруудын (хөө тортог, ургамлын тоос, тоос шороо) шүүлтийг сайжруулдаг.   
• Салоны агаар шүүгчээ цаг хугацаанд нь сольсноор халаагч болон агааржуулагч муу үлээх, эвгүй үнэр гарах болон өвлийн улиралд цонх цантах, цан арилахгүй байх гэх мэт муу талуудаас сэргиилнэ.

Хөдөлгүүрийн агаар шүүгч 

Автомашины хөдөлгүүр байнгын найдвартай ажиллахын тулд хөдөлгүүрт цэвэр агаар шаардлагатай байдаг. Хөдөлгүүрийн агаар шүүгч нь нүдэнд үл харагдах олон тооны тоос, тоосонцорыг хөдөлгүүрт оруулахгүй шүүж хөдөлгүүрийг цэвэр агаараар байнга хангаж байх зориулалттай сэлбэг юм.  

Сайн чанарын агаар шүүгчийн онцлог шинж чанарууд: 

• Шүүлтүүрийн тусламжтайгаар агаар шүүгч нь шороо тоос болон бусад төрлийн бохирдлыг маш сайн шүүдэг. 
• Сайн чанарын агаар шүүгч хэрэглэн 5000км тутамд сольсноор хөдөлгүүрийн насжилтыг уртасгадаг.

ХӨРГӨЛТИЙН ШИНГЭН

Хөргөлтийн шингэн нь эд ангийг халалтаас сэргийлдэг. Авто машины хөдөлгүүрийн ажиллагааны явцад, түүний эд ангиудад их хэмжээний халалт үүсч байдаг. Хөдөлгүүрийн хэвийн ажиллах нөхцлийг бүрдүүлэхийн тулд түүнийг хөргөх зайлшгүй шаардлага гарч ирдэг. Хөргөлтийн систем нь хөдөлгүүр дэх нийт түлшний шаталтаас үүссэн халалтын 25-30%-ийг гадагшлуулж чаддаг. 

Заасан км-ийг яваад хөргөлтийн шингэнээ солиорой. Хөргөлтийн шингэнийг удаан хугацаанд солихгүй явснаар зэврэлтээс сэргийлэх, урвалд орж исэлдэхгүй байх гэсэн шинж чанараа алдан, хөргөлтийн систем болон хөдөлгүүрийн гильцний гадна хананд хаг, нагар, бохирдол үүсгэж, шатах камер болон хөргөлтийн шингэний хооронд  дулаан дамжуулалтыг муу явуулж эхэлдэг.

ГИДРИЙН ШИНГЭН

Гидрийн шингэн нь техникийн гидравлик системд энергийг дамжуулахад хэрэглэдэг. Гидрийн шингэн нь маш сайн тослох шинж чанартай байх ёстой бөгөөд ширгэж муудах явц удаан, тослох чадвар сайн байдаг.

Хэрвээ таны руль бага зэрэг хатуу болсон байвал, руль дарахад сонин авиа гарч байвал солих цаг болсныг илтгэж байгаа юм.

Амортизатор нь автомашины тулгуур системийн нэг чухал эд анги бөгөөд автомашиныг тэнцвэртэй байлгах үүднээс жолооч болон зорчигчийг ая тухтай найдвартай зорчих нөхцөлийг бүрдүүлж өгдөг юм. 

Амортизаторыг ажиллах төрлөөр нь шингэн ба хий гэж хоёр ангилдаг. Шингэн амортизатор нь зуурамтгай өтгөн тос ашигладаг бол хийн амортизатор нь хий ба зуурамтгай тосыг хамтад нь ашигладаг. 

Амортизаторыг ажиллах төрлөөр нь хоёр ангилдаг: 

1. Нэг талдаа ажиллагаатай амортизатор нь агших үедээ сул, сунаж байгаа үедээ эсэргүүцэл их буюу хатуу байна. 
2. Хоёр талын ажиллагаатай амортизатор нь агших болон сунах үедээ эсэргүүцэл ихтэй ажилладаг. 

Амортизатор муудсанаар бартаа саадыг мэдрэх, ингэснээр зорчход тав тухгүй аюултай болж бусад тулгуур эд ангиудад муугаар нөлөөлнө.